HİKMETE HİKMETLE BAKMAK. فإذا اقتصدت ثم انعرجت فبمقتصد وبمنعرج شهدت بعجاءبها حجج قامت بالأمر على الحجج Feizektesadet summen'arecet febi muktasidin vebi mun'aricin,şehidet bi acâibihe hücecün kamet bilemri alâ hücecin. Yüce Allah'ın hikmetlerine (ve tasarruflarına inanarak ve razı olarak bakan kişi - ki bu ubudiyettir- aklederek ve düzgün bakarak bu hikmetleri yerli yerinde görür,eyri büyrü bakan da (hikmetlerden ders çıkaramaz )eyri büğrü ve yamuk görür. (Yüce Allah'ın mahlukatının ve hikmetlerinin) acaib oluşuna dair çok deliller şahitlik etmektedir,bu deliller,Yüce Allah'ın fa'âl-ı hakiki oluşunu ve her şeyde tesirinin olduğunu isbat etmektedir. Yüce Allah yerleri gökleri ve aralarında olan her şeyi asla hikmetsiz yaratmamıştır, biz  bilsekte bilmesekte mutlaka birçok hikmet'e mebnî yaratmıştır. Kainat ta içindekilerle hikmetsiz yaratılmamış,  ve abes olarak ortaya çıkmamışsa,alemin göz bebeği olan insan nasıl boş ve hikmetsiz bir şekilde yaratılır ve mühmel bırakılır. " İnsan,kendisinin başıboş  bırakılacağını mı sanır" Kıyâme suresi: 36.ayet Yüce Allah bu hususta başka bir ayet-i Kerim'de şöyle ferman buyurmaktadır: "Biz göğü,yeri ve aralarındakilerini oyun olsun diye yaratmadık" Enbiyâ suresi: 16.ayet. "Sizi sırf boş yere yarattığımızı ve artık siz huzurumuza  getirilmeyeceğinizi mi zannettiniz"  Mu'minûn suresi: 115 ayet. Akıllı bir mümin, hiçbir şeyin hikmetsiz  yaratılmadığını anlar bunu anlamak için  de yüce Allah'ın indirdiği Kur'an ayetlerine, ve afaki ayetlere kainat'ın müthiş yaratıldığına ve kendi bedenindeki organların insicam'ına ve hayret verici güzelliğine, benliğine nefsine bakar ve bunu çok rahat anlar. Hikmete ve hikmetli olan eşsiz yaratılışa ihtişamla ve ibretle,hikmetle bakar o zaman acaibleri görür. Örnek olarak iki et parçası olan kalbi ve dili verebiliriz. Kalb her gün takriben vucuda on ton kan pompalıyor,Dil ise onlarca çeşit yemeyin, meşrubatın ve meyvenin tadını ayrı ayrı alıyor ve karıştırmıyor. Alemin gözbebeği olan insanın beden şehrindeki organların işleyişini ve hikmetlerini asırlardır bütün doktorlar ve uzmanlar hala tam anlamış değillerdir. Hatta kendinizde de(açık kanıtlar var) görmüyor musunuz "? Zâriyat suresi : 21 . ayet  Allah'ım! Bizleri ve bütün mümin kardeşlerimizi hikmetle ve yüce Allah'ın bak dediği yerden bakan ve gör dediğini gören kullarından eyle.Âmîn.