YÜCE ALLAH MUTLAK TASARRUF SAHİBİDİR والخلق جميعا فى يده فذوو سعة وذوو حرج ونزولهم وطلوعهم فعلى درك وعلى درج Velhalku cemîen fî yedihî / fezû se'etin ve zû harecin, / ve nuzûlühüm ve tulû'uhum fealâ derekin ve alâ derecin. Bütün mahlukat yüce Allah'ın tasarrufunda O'nun verdiği rızkı yiyorlar ve O'nun nimetleri içinde hayat sürdürüyorlar. İnsanların bir kısmı bolluk içindeyken, diğer bir kısmı da darlık içindedirler,İnsanların bir kısmı hissedilir şekilde fiziken veya aklen veya ma'nen derekelere ve  aşağılara (düşerken) gerilerken,bir kısmı da zahiren veya aklen veyahut da manen ( yüksek) derecelere ulaşmaktadırlar. Yükseklere çıkmaya yarayan basamaklara dereceler, aşağıya inerken kullanılan basamaklara da  derekeler denir,bunun için cennette dereceler vardır, cehennemde de derekeler vardır. Her şey Yüce Allah'ın tasarrufundadır. Tüm yaratılmışların rızıkları hayatları ölümleri nefesleri her şeyleri yüce Allah'ın elindedir istediğini istediğine verir istediğini istediğinden alır hiç kimse yüce Allah'a niye diye soru soramaz. İyi insanlar'a yaptıkları iyiliklerin karşılığını yüce Allah cennette verir,bunun bir miktarını dünyada da verir, kötü insanlar'a,yaptıkları kötülüklerin karşılığını da ahirette verir pek azını da dünyada verir onun için dünyada bir mümin yaptıkları hayırların tümünün karşılığını alamaz, bir gayrimüslim de,veya günahkar bir mümin de yaptıkları yanlışların tümünün karşılığını dünyada almaz asıl ceza yeri din günü olan ahiret günüdür. "İnsanların kendi elleriyle yapıp ettikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu; böylece -Allah dönüş yapsınlar diye -işlediklerinin bir kısmını onlara tattırıyor." Rûm suresi :41 ayet. Cennette dereceler çoktur, her iki derecenin arası yer gök kadar biribirinden uzaktır, sahih hadislerde cennette yüz derecenin olduğu buyurulduğu gibi, kur'an-ı Kerim ayetlerinin sayısınca derecelerin olduğunu da başka hadis-i şeriflerden okuyoruz. Mümin her yaptığını Kur'an ve sünnete uygun olarak yapar da, sevabını ve karşılığını sadece yüce Allah'tan beklerse elbet bir gün umduğuna kavuşur çünkü yüce Allah verdiği sözü tutandır tutmaya muktedirdir va'di de haktır. Yüce Allah bizleri ve bütün mü'min kardeşlerimizi bağışlasın, cennetinde yüksek derecelere nail eylesin,bütün dereceleri ve nimetleri unutturan ve en büyük nimet olan mübarek cemalini temâşâ nimetini de nasip eylesin.Âmîn